Thuế tài nguyên được tính như thế nào? Muốn tính số thuế tài nguyên cần phải nộp bắt buộc phải xác định được giá tính thuế, thuế suất cần phải xác định sản lượng tài nguyên khi tính thuế. Vậy cách thức xác định sản lượng tính thuế tài nguyên theo Pháp luật quy định năm 2022 như thế nào? Bài viết này, Kế Toán Việt Hưng sẽ giúp các bạn giải đáp những vấn đề thắc mắc này, giúp các bạn hiểu và biết được cách xác định được sản lượng khi tính thuế.
Thuế tài nguyên là gì?
Thuế tài nguyên là một trong những hình thức Thuế gián thu, đây là số tiền mà doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân bắt buộc phải nộp cho nhà nước khi khai thác tài nguyên.
Có thể hiểu đơn giản như sau: Thuế tài nguyên chính là một loại thuế điều tiết thu nhập đối với hoạt động khai thác và sử dụng tài nguyên thiên nhiên đất nước.
Cách thức xác định sản lượng tính thuế tài nguyên
Căn cứ theo Điều 5 Thông tư 152/2015/TT-BTC, về việc xác định sản lượng tài nguyên tính thuế được Pháp luật quy định rất rõ với những trường hợp cụ thể được chúng tôi nêu dưới bài viết này:
1. Đối với tài nguyên khai thác xác định số lượng, khối lượng và trọng lượng:
Sản lượng tài nguyên tính thuế chính là số lượng, khối lượng hay trọng lượng của tài nguyên thực tế tổ chức khai thác trong kỳ tính Thuế.
Với trường hợp tài nguyên khai thác tổ chức thu được là sản phẩm tài nguyên thuộc nhiều cấp độ, giá trị thương mại, chất lượng khác nhau thì sản lượng tài nguyên tính Thuế để xác định với trường hợp này sẽ theo sản lượng của từng loại tài nguyên có cùng cấp độ, giá trị thương mại, hay chất lượng như nhau, quy ra sản lượng của loại tài nguyên có sản lượng bán ra lớn nhất, lúc này chúng ta sẽ căn cứ xác định sản lượng khi tính thuế cho tổng toàn bộ sản lượng tài nguyên đã khai thác trong kỳ.
Ví dụ: Doanh nghiệp khai thác đá MHU, thực hiện việc khai thác đá hộc hay đá dăm sau khi nổ mìn theo những ly khác nhau, thì lúc này doanh nghiệp phải phân loại những loại đá theo các cấp độ khác nhau, cũng như chất lượng cũng những loại đá đó để có thể xác định được sản lượng tài nguyên đá khi tính thuế đối với mỗi loại.
– Trường hợp doanh nghiệp MHU có bán đi bớt một phần sản lượng đá thu được trong quá trình khai thác đưa vào đập, nghiền thành những loại đá vụn nhỏ với kích cỡ khác nhau, thì sản lượng tính thuế sẽ được xác định bằng việc quy từ sản lượng tài nguyên đỡ với kích cỡ khác nhau ra sản lượng đá có lượng sản phẩm bán ra lớn nhất để có thể xác định được sản lượng đá thực tế khai thác theo giá bán trong kỳ tương ứng.
Xem thêm: Cách gia hạn nộp thuế và tiền thuê đất 2022
2. Trường hợp tài nguyên không xác định được số lượng, khối lượng hay trọng lượng thực tế của tài nguyên đã được khai thác, bởi vì chứa nhiều tạp chất, chất khác nhau, được bán ra khi đã sàn tuyển và phân loại:
Trong trường hợp 2 này, sản lượng tài nguyên khi tính thuế sẽ được xác định như sau:
a) Trường hợp tài nguyên sau khi sàng tuyển, phân loại và thu được những chất riêng thì sản lượng tài nguyên khi chúng ta tính thuế sẽ được xác định theo số lượng, khối lượng, hay trọng lượng của loại tài nguyên, từng chất có trong số sản lượng tài nguyên thu được khi sàng tuyển hay phân loại.
– Trường hợp sản lượng đất, đá, bã xít hay phế thải thu được thông qua việc sàng tuyển và bán ra thì bắt buộc phải nộp thuế tài nguyên đối với lượng tài nguyên có trong bã xít, phế thải được bán ra theo đúng với giá bán và thuế suất tương ứng của sản lượng tài nguyên có trong bã xít, phế thải.
Ví dụ: Đối với trường hợp công ty NHS khai thác than ở mỏ đá chứa tạo chất, đá và đất thì bắt buộc phải có quy trình sàng tuyển hay phân loại mới có thể đem bán ra thị trường thì lúc này sản lượng than theo thực tế khai thác để có thể tính được thuế tài nguyên thì sẽ được tính theo sản lượng than đã qua phân loại, sàng tuyển.
– Trường hợp công ty khai thác đá nhưng lúc sàng tuyển lại bán ra các chất phế thải, nhưng vẫn có lẫn than, tài nguyên khác thì bắt buộc lúc này công ty phải tính thuế tài nguyên đối với sản lượng tài nguyên thuộc đối tường nằm trong mục chịu thuế phế thải theo đúng với giá bán thực tế và thuế suất tương ứng với tài nguyên đó.
Ví dụ: Đối với trường hợp công ty khai thác khoáng sản và đá BHI vận hành khai thác quặng sắt, sau khi khai thác công ty lọc sàng tuyển và thu về được 5 ky vàng cốm cùng với 50 tấn quặng sắt. Thì đối với trường hợp này, thuế tài nguyên sẽ được tính ngay trên số lượng vàng cốm và cả quặng sắt công ty BHI thu được. Đồng thời, công ty phải xác định sản lượng của những loại tài nguyên khác, sử dụng trong quá trình vận hành hoạt động (như nước phục vụ cho việc sàng tuyển) khai thác khoáng sản để tính thuế.
b) Đối với trường hợp tài nguyên khai thác có chứa rất nhiều chất khác nhau (như quặng đa kim) qua sàng tuyển hay phân loại nhưng lại không thể xác định được sản lượng của những chất có trong nguồn tài nguyên khai thác đó thì sản lượng tài nguyên khi tính thuế sẽ được xác định đối với từng chất khác nhay và căn cứ theo sản lượng tài nguyên khai thác thực tế, cùng tỷ lệ của từng chất có trong tài nguyên.
– Tỷ lệ mỗi chất có trong tài nguyên cũng sẽ được xác định theo mẫu tài nguyên khai thác đã được Cơ quan có thẩm quyền kiểm định, phê duyệt.
– Với trường hợp, tỷ lệ những chất có trong tài nguyên khai thác theo thực tế khác với tye lệ từng chất có ngay trong mẫu tài nguyên thì sản lượng khi tính thuế sẽ dựa theo việc xác định căn cứ vào kết quả trong việc kiểm định về tỷ lệ theo những chất có trong tài nguyên khai thác thực tế đó của Cơ quan có thẩm quyền.
Xem thêm: Hướng dẫn gia hạn nộp thuế và tiền thuê đất mới nhất 2022
Ví dụ: Công ty khai thác khoáng sản BHU tổ chức hoạt động vận hành khai thác nguồn tài nguyên, sản lượng quặng trong tháng 6/2021 là 2000 tấn, trong số quặng khai thác đó có lẫn rất nhiều tạp chất khác nhau. Và theo đúng với giấy phpes khai thác, tỷ lê từng chất trong những mẫu quặng đã được Hội đồng đánh giá trữ lượng quốc giá phê duyệt: “quặng đồng: 60%, quặng bặc là 0.2%, quặng thiếc là 0.5%”.
Thì đối với trường hợp này, công ty khai thác khoáng sản BHU sẽ tính sản lượng tài nguyên tính thuế của từng chất quặng được xác định như sau:
+ Với quặng đồng: 2000 tấn x 60% = 1200 tấn.
+ Với quặng bạc: 2000 tấn x 0.2% = 4 tấn
+ Với quặng thiếc: 2000 tấn x 0.5% = 10 tấn
Căn cứ theo sản lượng từng chất có trong quặng đã xác định áp dụng vào giá tính thuế đơn vị tài nguyên của từng chất khi tính vào thuế tài nguyên.
3. Đối với nguồn tài nguyên khai thác không bán ra thị trường mà phải qua sản xuất, chế biến mới bán ra (nguồn hàng này sẽ tiêu thụ trong nước hay xuất khẩu) thì sản lượng tài nguyên khi tính thuế sẽ được xác định như sau:
– Đối với tài nguyên khai thác không bán ra liền mà phải thông qua sản xuất, chế biến mới có thể bán ra (tiêu thụ trong nước hay xuất khẩu) thì sản lượng tài nguyên khi tính thuế là sản lượng tài nguyên khai thác được xác định bằng phương thức quy đổi từ sản lượng những sản phẩm sản xuất trong kỳ đó để bán ra theo đúng định mức sử dụng tài nguyên tính trên một đơn vị của sản phẩm.
Định mức sử dụng tài nguyên khi tính trên một đơn vị sản phẩm do người nộp thuế kê khai sẽ căn cứ vào dự án được các cấp có thẩm quyền phê duyệt, tiêu chuẩn theo công nghệ thiết kế để tham gia vào hoạt động sản xuất sản phẩm hiện đang ứng dụng, bao gồm:
– Trường hợp những sản phẩm được bán ra là sản phẩm tài nguyên thì sẽ được căn cứ vào định mức sử dụng tài nguyên tính trên một đơn vị sản phẩm tài nguyên sản xuất và bán ra.
– Với những trường hợp sản phẩm bán ra là các sản phẩm thuộc sản phẩm công nghiệp thì căn cứ theo định mức sử dụng tài nguyên sẽ tính trên một đơn vị sản phẩm công nghiệp được sản xuất và bán ra.
Việc để xác định sản phẩm bán ra sau một quá trình thông qua chế biến là sản phẩm công nghiệp hay không phải là sản phẩm công nghiệp do Bộ quản lý Nhà nước chuyên ngành thực hiện.
Ví dụ: Công ty khai thắc khoáng sản BHU trong tháng 10/2021 có hoạt động khai thác đá, lúc này công ty đã có sử dụng một phần đá khai thác được nghiền ra và đưa vào để sản xuất xi măng.
Với trường hợp này, sản lượng tài nguyên (đá) khi tính thuế: nếu công ty BHU không xác định được sản lượng đá đã khai thác đưa vào hoạt động sản xuất xi măng thì phải quy đổi từ sản lượng của xi măng đã sản xuất ra thành sản lượng đá mà công ty đã khai thác, và với trường hợp này, doanh nghiệp Công ty BHU sẽ phải tự xác định theo căn cứ định mức, quy trình kỹ thuật của công ty hoạt động.
Ví dụ:
Công ty BHU đã hoạt động khai thác quặng vào tháng 6/2021 có tổng sản lượng khai thác bao gồm:
+ 15 tấn quặng apatit với 3 loại quặng, trong đó: 5 tấn apatit 1, 6 tấn apatit 2, 3 tấn apatit 3.
Sản lượng apatit 1 và 2 được đưa ra tiêu thụ ngay, còn đối apatit 3 phải đưa vào chế biến thành apatit 1 mới có thể đưa ra thị trường tiêu thị. Lúc này sản lượng tính thuế sẽ được xác định như sau:
+ Sản lượng apatit 1,2 là 11 tấn.
+ Sản lượng apatit 3 phải thông qua chế biến để có thể thành apatit 1 mới có thể bán ra thị trường nên sản lượng tính thuế của apatit chính là sản lượng apatit 1.
4. Đối với nước tự nhiên phục vụ cho việc sản xuất thủy điện thì lúc này sản lượng tài nguyên tính thuế chính là sản lượng điện mà cơ sở sản xuất điện bán cho bên mua điện đúng theo với hợp đồng mua bán điện hay sản lượng điện giao nhận.
Trong trường hợp nếu không có hợp đồng bán điện thì sẽ được xác định theo đúng với hệ thống đo đếm đạt tiêu chuẩn đo lường chất lượng của Việt Nam, có xác nhận của chính bên mua, bên bán hay là bên giao và bên nhận.
5. Đối với nước khoáng thiên nhiên, nước thiên nhiên tinh lọc được đóng thành chai, đóng hộp, nước nóng thiên nhiên, nước thiên nhiên dùng vào sản xuất, kinh doanh thì với những trường hợp trên việc sản lượng tài nguyên tính thuế sẽ được xác định bằng đơn vị đo mét khối hay lít, và được căn cứ theo hệ thống đo đếm đạt tiêu chuẩn đo lường chất lượng Việt Nam.
– Khi người nộp thuế phải lắp đặt các thiết bị đo đếm sản lượng nước khoáng thiên nhiên, nước thiên nhiên khai thác, nước nóng thiên nhiên để làm căn cứ cho việc tính thuế. Thì trường hợp hoạt động lắp đặt thiết bị này bắt buộc phải có giấy kiểm định của Cơ quan quản lý đo lượng về chất lượng tiêu chuẩn Việt Nam và người nộp thuế cũng phải thông báo lần đầu với Cơ quan Thuế kèm theo những hồ sơ về kê khai thuế tài nguyên trong kỳ khai thuế gần nhất (kể từ ngày lắp đặt xong các thiết bị).
– Với trường hợp do các điều kiện khách quan mà không thể nào lắp đặt được các thiết bị đo đếm về sản lượng nước dùng để khai thác sử dụng và cũng không trực tiếp xác định được sản lượng để tính thuế thì thực hiện việc khoán sản lượng tài nguyên khai thác trong kỳ tính thuế.
Lúc này cơ quan Thuế sẽ phối hợp cùng với Cơ quan ban ngành có liên quan tại địa phương sẽ thực hiện việc xác định sản lượng tài nguyên khai thác được khoán để làm căn cứ tính thuế tài nguyên theo đúng quy định ngay tại Thông tư.
Bài viết trên của Trung tâm đào tạo kế toán Việt Hưng đã giúp các bạn biết cách xác định được sản lượng tính thuế tài nguyên, nếu có bất kỳ sự thắc mắc nào hãy đăng ký Khóa học kế toán thuế tại Trung tâm, các thầy cô tại Việt Hưng đều là những giảng viên có kinh nghiệm cao về chuyên ngành Thuế, là những giảng viên đang làm việc Kế toán trưởng,… tại các Công ty lớn tại Việt Nam. Hoặc liên hệ fanpage để nhận tư vấn lộ trình học chuyên sâu.