Quy định thanh toán hợp đồng xây dựng là nội dung đặc biệt quan trọng đối với bên nhận thầu, bên giao thầu cùng các bên liên quan khi ký kết hợp đồng. Vì ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi, nghĩa vụ của hai bên nên các nội dung này được quy định rất chặt chẽ. Đồng thời, từ 3/3/2023, Bộ Trưởng Bộ xây dựng ban hành Thông tư 02/2023/TT-BXD, các nội dung về việc thanh toán, tạm thanh toán hợp đồng xây dựng sẽ có sự điều chỉnh. Vậy kế toán cần lưu ý các quy định thanh toán hợp đồng xây dựng cùng Trung tâm Kế Toán Việt Hưng tìm hiểu qua bài viết dưới đây
1. Quy định mới nhất về thanh toán, tạm thanh toán hợp đồng xây dựng
Căn cứ theo Khoản 1, 2, 3 và Khoản 4, Điều 3, Thông tư 02/2023/TT-BXD, việc thanh toán và tạm thanh toán hợp đồng xây dựng được quy định như sau:
Việc thanh toán hợp đồng xây dựng sẽ áp dụng theo quy định tại Điều 19, Nghị định 37/2015/NĐ-CP.
Quy định thanh toán đối với trường hợp sản xuất cấu kiện, bán thành phẩm giá trị lớn, vật liệu xây dựng phải dự trữ theo mùa: Được tạm ứng để thực hiện theo quy định tại Khoản 7, Điều 18, Nghị định 37/2015/NĐ-CP và lưu ý như sau:
- Hồ sơ làm tạm ứng phải liệt kê danh mục, đơn giá và tổng giá trị của từng loại cấu kiện, bán thành phẩm, vật liệu.
- Khi thanh toán phải giảm trừ giá trị khối lượng hoàn thành được nghiệm thu tương ứng với phần giá trị đã tạm ứng trước đó theo hợp đồng.
Quy định tạm thanh toán: Áp dụng theo Khoản 4, Điều 18, Nghị định 37/2015/NĐ-CP, tùy theo điều kiện từng lần thanh toán để quyết định giá trị tạm thanh toán cùng các biện pháp nhằm đảm bảo đối với khoản tạm thanh toán, tránh bị thất thoát vốn:
- Hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh: Khi đến kỳ thanh toán mà chưa có dữ liệu điều chỉnh đơn gỉ, giá hợp đồng thì tạm thanh toán theo đơn giá trong hợp đồng.
- Đối với sản phẩm, công việc đang thi công chưa hoàn thành: Căn cứ theo mức độ hoàn thành đối với từng trường hợp cụ thể và đơn giá để thực hiện tạm thanh toán.
LƯU Ý: Khi thực hiện tạm thanh toán đối với sản phẩm, công việc chưa hoàn thành phải xác định rõ ràng trách nhiệm và nghĩa vụ của từng bên liên quan trước khi thực hiện thanh toán.
Hồ sơ tạm thanh toán: gồm biên bản nghiệm thu khối lượng hoàn thành hoặc biên bản xác định khối lượng hoàn thành, Bảng tính giá trị thanh toán phát sinh, Bảng tính giá trị tạm thanh toán và đề nghị thanh toán.
Thông tư 02/2023/TT-BXD có hiệu lực kể từ ngày 20/4/2023 nên các bên ký kết hợp đồng xây dựng cần lưu ý về một số điều khoản thanh toán, tạm thanh toán và hợp đồng thanh toán trước khi khởi công các công trình xây dựng.
2. Đồng tiền và hình thức thanh toán hợp đồng xây dựng
Căn cứ theo Điều 21, Nghị định 37/2015/NĐ-CP, đồng tiền sử dụng trong thanh toán hợp đồng xây dựng là Đồng Việt Nam, một số trường hợp có thể sử dụng ngoại tệ để thanh toán nhưng không được trái với quy định Pháp luật Việt Nam về ngoại hối.
Trường hợp trong cùng một hợp đồng xây dựng sử dụng nhiều đồng tiền khác nhau: các bên phải thỏa thuận rõ ràng trong hợp đồng nhưng phải đảm bảo đồng tiền phù hợp với hồ sơ mời thầu hoặc hồ sơ yêu cầu.
Hình thức thanh toán:
Tại Khoản 3, Điều 21, Nghị định 37/2015/NĐ-CP, có các hình thức thanh toán đối với hợp đồng xây dựng gồm:
- Thanh toán tiền mặt.
- Thanh toán bằng hình thức chuyển khoản qua ngân hàng.
- Hình thức thanh toán khác.
Các bên có quyền lựa chọn hình thức thanh toán nhưng phải tuân thủ quy định pháp luật và thỏa thuận rõ ràng trong hợp đồng xây dựng.
3. Thời hạn thanh toán hợp đồng xây dựng
Căn cứ theo Khoản 10, Điều 19, Nghị định 37/2015/NĐ-CP thời hạn thanh toán hợp đồng xây dựng do thỏa thuận giữa các bên trong hợp đồng, phụ thuộc vào quy mô và tính chất của từng hợp đồng. Tuy nhiên, thời hạn thanh toán sẽ không được quá 14 ngày kể từ ngày bên giao thầu nhận đủ hồ sơ thanh toán hợp lệ theo như thỏa thuận trong hợp đồng. Cụ thể:
- Trong thời hạn 07 ngày kể từ khi bên nhận thầu gửi đủ hồ sơ đề nghị thanh toán hợp lệ, bên giao thầu phải hoàn thành thủ tục và chuyển đề nghị thanh toán tới ngân hàng hoặc Kho bạc nhà nước để phục vụ cho thủ tục thanh toán.
- Trong thời hạn 07 ngày kể từ khi bên giao thầu chuyển hồ sơ thanh toán hợp lệ, ngân hàng hoặc Kho bạc nhà nước phải chuyển đủ giá trị của lần thanh toán cho bên nhận thầu.
- Riêng đối với các hợp đồng xây dựng có sử dụng vốn ODA, vốn vay của các tổ chức tín dụng ngoài nhà nước: Thời hạn thanh toán áp dụng theo Điều ước quốc tế.
Ví dụ: Ông A có công trình thi công xây dựng nhà ở và thuê bên ông B để thi công, thực hiện các công việc từ khi bắt đầu đến khi hoàn thiện. Hai bên có ký kết hợp đồng xây dựng, thỏa thuận thời gian ông A nhận đủ hồ sơ thanh toán hợp lệ là ngày 1/4/2023 thì thời hạn thanh toán hợp đồng sẽ không được quá 14 ngày kể từ ngày 1/4/2023, cụ thể như sau:
- Trong thời hạn 07 ngày từ ngày 1/4/2023 – 8/4/2023, ông A phải hoàn thành thủ tục và đề nghị thanh toán gửi tới ngân hàng để phục vụ thanh toán.
- Trong thời hạn 07 ngày từ ngày 8/4/2023 – 15/4/2023, phía ngân hàng nhận đủ hồ sơ thanh toán của ông A sẽ chuyển đủ giá trị của lần thanh toán cho ông B.
Lưu ý về thời hạn thanh toán trong hợp đồng xây dựng.
LƯU Ý: Căn cứ theo Khoản 11, Điều 19, Nghị định 37/2015/NĐ-CP, nghiêm cấm các hành vi không thanh toán đúng thời hạn hoặc không thanh toán đầy đủ của bên giao thầu cho bên nhận thầu. Quy định thanh toán căn cứ theo hợp đồng và phải đảm bảo quy định pháp luật.
4. Quyết toán hợp đồng xây dựng
Căn cứ theo Điều 22, Nghị định 37/2015/NĐ-CP, quyết toán hợp đồng xây dựng là việc xác định tổng giá trị thanh toán cuối cùng của hợp đồng xây dựng mà bên giao thầu phải có trách nhiệm thanh toán cho bên nhận thầu khi bên nhận thầu đã hoàn thành đầy đủ các đầu mục công việc được thỏa thuận trong hợp đồng xây dựng.
Hồ sơ quyết toán hợp đồng xây dựng:
- Biên bản nghiệm thu những công việc hoàn thành theo hợp đồng xây dựng và những công việc phát sinh ngoài hợp đồng xây dựng.
- Bảng tính giá trị quyết toán hợp đồng xây dựng: Thể hiện chi tiết giá trị công việc đã hoàn thành theo hợp đồng xây dựng và những công việc phát sinh ngoài hợp đồng xây dựng đã ký kết, giá trị đã thanh toán, tạm thanh toán và chưa thanh toán mà bên giao thầu phải có trách nhiệm thanh toán cho bên nhận thầu khi ký kết hợp đồng.
- Hồ sơ hoàn công và nhật ký thi công xây dựng công trình đối với trường hợp trong hợp đồng có công việc thi công trình xây dựng.
5. Thời hạn quyết toán hợp đồng xây dựng
Căn cứ theo Khoản 2, Điều 147, Bộ Luật xây dựng năm 2014 được sửa đổi, bổ sung tại Điểm c, Khoản 64, Điều 1, Luật số 62/2020/QH14”
“Các bên có thể thỏa thuận về thời hạn thực hiện quyết toán hợp đồng xây dựng. Tuy nhiên đối với hợp đồng xây dựng sử dụng vốn đầu tư công, vốn nhà nước ngoài đầu tư công, thời hạn quyết toán hợp đồng không vượt quá 60 ngày, kể từ ngày nghiệm thu hoàn thành toàn bộ công việc của hợp đồng, bao gồm cả phần công việc phát sinh (nếu có). Trường hợp hợp đồng xây dựng có quy mô lớn thì được phép kéo dài thời hạn thực hiện quyết toán hợp đồng nhưng không vượt quá 120 ngày.”
Trên đây là một số quy định quan trọng được cập nhật mới nhất về thanh toán hợp đồng xây dựng. Từ ngày 20/4/2023, một số nội dung về thanh toán, tạm thanh toán và hồ sơ thanh toán sẽ có sự điều chỉnh theo Thông tư 02/2023/TT-BXD nên bên nhận thầu, giao thầu và các bên liên quan cần lưu ý để cập nhật thêm thông tin đồng thời nắm vững các quy định về hình thức, thời hạn và quyết toán hợp đồng xây dựng.
Nếu bạn có bất kỳ vướng mắc nào về nghiệp vụ kế toán cần tháo gỡ MỜI BẠN THAM GIA ĐẶT CÂU HỎI để giải đáp NGAY LẬP TỨC bởi đội ngũ kế toán trưởng tại Group CỘNG ĐỒNG LÀM KẾ TOÁN: https://www.facebook.com/groups/congdonglamketoan
Mong rằng thông tin trên đây về quy định thanh toán hợp đồng xây dựng sẽ hữu ích cho bạn đọc đừng quên Like ủng hộ Fanpage Kế Toán Việt Hưng kịp thời nhận được ưu đãi hấp dẫn nhất tại các khóa học kế toán.