Trong quá trình bảo quản nguyên vật liệu, hàng hóa không tránh khỏi việc bị hư hỏng, hết hạn sử dụng không tiêu dùng được. Vậy trường hợp này doanh nghiệp phải xử lý thế nào? Khi nào thì chi phí của hàng tồn kho này được tính vào chi phí hợp lý, hợp lệ? Cách xử lý hàng tồn kho vào chi phí hợp lý? Lamketoan.vn sẽ cùng các bạn tìm hiểu cụ thể vấn đề này.
Về thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN)
Theo tiết b khoản 2 điều 4 thông tư 96/2015/TT-BTC ngày 22/06/2015, có hiệu lực từ ngày 06/08/2015 quy định: “Hàng hóa bị hư hỏng do thay đổi quá trình sinh hóa tự nhiên, hàng hóa hết hạn sử dụng không được bồi thường thì được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế. Với Nguyên tắc và phương pháp kế toán hàng tồn kho như sau:
Hồ sơ cần chuẩn bị đối với hàng hóa bị hư hỏng
Hồ sơ đối với hàng hóa bị hư hỏng do thay đổi quá trình sinh hóa tự nhiên, hàng hóa hết hạn sử dụng, được tính vào chi phí được trừ như sau:
- Biên bản kiểm kê giá trị hàng hóa bị hư hỏng do doanh nghiệp lập. Biên bản kiểm kê giá trị hàng hóa hư hỏng phải xác định rõ giá trị hàng hóa bị hư hỏng, nguyên nhân hư hỏng; chủng loại số lượng, giá trị hàng hóa có thể thu hồi được (nếu có) kèm theo bảng kê xuất nhập tồn hàng hóa bị hư hỏng có xác nhận do đại diện hợp pháp của doanh nghiệp ký và chịu trách nhiệm trước pháp luật.
- Hồ sơ bồi thường thiệt hại được cơ quan bảo hiểm chấp nhận bồi thường (nếu có)
- Hồ sơ quy định trách nhiệm của tổ chức, cá nhân phải bồi thường (nếu có)
- Hồ sơ nêu trên được lưu tại doanh nghiệp và xuất trình với cơ quan thuế khi cơ quan thuế yêu cầu”
Được tính vào chi phí hợp lý khi xác định thuế thu nhập doanh nghiệp Theo quy định tại mục 1, thì hàng hóa bị hư hỏng do thay đổi quá trình sinh hóa tự nhiên, hàng hóa hết hạn sử dụng không được bồi thường thì được tính vào chi phí hợp lý khi xác định thuế thu nhập doanh nghiệp
- Điều kiện (hồ sơ, chứng từ) để khoản chi phí trên được xác định là chi phí hợp lý
- Biên bản kiểm kê giá trị hàng hóa bị hư hỏng do doanh nghiệp lập (bắt buộc)
Ví dụ mẫu biên bản kiểm kê:
Ví dụ 1:
Mẫu bảng kê nhập – xuất – tồn hàng hóa bị hư hỏng, hết hạn sử dụng
Ví dụ 2:
Mẫu biên bản kiểm kê hàng hóa bị hư hỏng, hết hạn sử dụng
Tải mẫu Biên bản kiểm kê hàng hóa bị hư hỏng, hết hạn sử dụng tại đây.
- Bảng kê xuất – nhập – tồn hàng hóa bị hư hỏng (xác nhận do đại diện hợp pháp của doanh nghiệp ký và chịu trách nhiệm trước pháp luật) (bắt buộc)
- Giấy đề nghị hủy (nếu có)
- Phiếu xuất kho lượng hàng hóa bị hủy (nếu có)
- Hồ sơ bồi thường thiệt hại được cơ quan bảo hiểm chấp nhận bồi thường (nếu có)
- Hồ sơ quy định trách nhiệm của tổ chức, cá nhân phải bồi thường (nếu có)
Về thuế giá trị gia tăng (GTGT)
Căn cứ pháp lý:
Theo khoản 1 điều 14 thông tư 219/2013/TT-BTC quy định: “Thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ dùng cho sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT được khấu trừ toàn bộ, kể cả thuế GTGT đầu vào không được bồi thường của hàng hóa chịu thuế GTGT bị tổn thất.
- Các trường hợp tổn thất không được bồi thường được khấu trừ thuế GTGT đầu vào gồm: thiên tai, hỏa hoạn, các trường hợp tổn thất không được bảo hiểm bồi thường, hàng hóa mất phẩm chất, quá hạn sử dụng phải tiêu hủy. Cơ sở kinh doanh phải có đầy đủ hồ sơ, tài liệu, chứng minh các trường hợp tổn thất không được bồi thường để khấu trừ thuế”
- Thuế GTGT đầu vào của hàng hóa bị hư hỏng do thay đổi quá trình sinh hóa tự nhiên, hàng hóa hết hạn sử dụng không được bồi thường được khấu trừ thuế GTGT đầu vào
Hồ sơ khấu trừ thuế GTGT
Điều kiện để hàng hóa hàng hóa bị hư hỏng do thay đổi quá trình sinh hóa tự nhiên, hàng hóa hết hạn sử dụng không được bồi thường được khấu trừ thuế GTGT đầu vào (giống trường hợp thuế TNDN); để xử lý hàng tồn kho vào chi phí hợp lý trong doanh nghiệp là phải có đầy đủ hồ sơ sau:
- Biên bản kiểm kê giá trị hàng hóa bị hư hỏng do doanh nghiệp lập (bắt buộc)
- Bảng kê xuất – nhập – tồn hàng hóa bị hư hỏng (xác nhận do đại diện hợp pháp của doanh nghiệp ký và chịu trách nhiệm trước pháp luật) (bắt buộc)
- Giấy đề nghị hủy (nếu có)
- Phiếu xuất kho lượng hàng hóa bị hủy (nếu có)
- Hồ sơ bồi thường thiệt hại được cơ quan bảo hiểm chấp nhận bồi thường (nếu có)
- Hồ sơ quy định trách nhiệm của tổ chức, cá nhân phải bồi thường (nếu có)
Hạch toán hàng tồn kho hết hạn sử dụng, bị hư hỏng
- Trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho
Nợ TK 632: Giá vốn hàng bán
Có TK 229(4): Dự phòng tổn thất tài sản
- Xử lý hàng tồn kho hết hạn sử dụng, bị hư hỏng
Nợ TK 229(4): Dự phòng tổn thất tài sản (nếu số tổn thất bằng số dự phòng)
Nợ TK 632: Giá vốn hàng bán (nếu số tổn thất lớn hơn số dự phòng)
Có các TK 152, 153, 155, 156: nguyên liệu, vật tư, hàng hóa bị hư hỏng
Xem thêm: Các công việc của kế toán kho cần thực hiện