Bạn thường nghe dân kế toán nói với nhau là làm kế toán xây dựng khó hơn nhiều so với kế toán sản xuất, kế toán thương mại dịch vụ. Cách làm kế toán thuế tổng hợp tại công ty thương mại bạn đã biết, nhưng để làm kế toán thuế tổng hợp tại công ty xây dựng thì sao? Kế Toán Việt Hưng sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mô tả công việc kế toán xây dựng, đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về đặc thù của ngành này, bao gồm các quy định về thuế, hợp đồng xây dựng, quản lý chi phí và tiến độ dự án.
1. Đặc điểm chung về kế toán xây dựng
– Khi đã trúng thầu công trình tham gia thầu, đã có giá trị, khối lượng tham gia thầu công trình, kế toán dựa vào dự toán đã trúng thầu tiến hành bóc tách chi phí để hạch toán. Tại sao trong xây dựng kế toán lại phải bóc tách chi phí. Bóc tách chi phí nhằm mục đích hiểu rõ được chi phí trong dự toán để hạch toán đúng.
– Mỗi một công trình, hạng mục đi kèm có một dự toán riêng. Từ đó tách chi phí cho từng công trình, điểm khác biệt với hạch toán trong thương mại là chi phí của công trình nào thì kế toán phải tập hợp nó vào giá trị công trình đó. Tập hợp các loại chi phí cấu thành nên giá thầu công trình bằng hoặc gần bằng giá trên bản dự toán do bộ phận kỹ thuật cung cấp.
Dựa vào chi phí đó để kế toán xác định xem lượng hoá đơn đưa vào hạch toán cho công trình đó có tương đương không?
– Do đặc điểm của kế toán xây dựng là khi xây dựng công trình phụ thuộc vào địa điểm xây dựng nên giá xây dựng mỗi nơi một khác nhau do đó kế toán xây dựng phải biết áp dụng đúng giá cho mỗi công trình ở mỗi tỉnh là khác nhau.
– Công trình xây dựng thường kéo dài qua nhiều kỳ kế toán nên khi tập hợp chi phí phải theo dõi chi tiết chi phí sản xuất kinh doanh dở dang cho từng công trình.
– Khi xuất vật tư phải phù hợp với định mức theo dự toán từng công trình
– Công trình hoàn thành phải có biên bản nghiệm thu từng hạng mục hoặc toàn bộ công trình
– Cuối cùng là xuất hóa đơn ghi nhận doanh thu cho công trình hoàn thành
2. Nhiệm vụ công việc của kế toán xây dựng là làm gì?
 | Lập dự toán và quản lý chi phí |
– Lập dự toán chi phí: Kế toán xây dựng cần hỗ trợ trong việc lập dự toán chi phí cho từng công trình, bao gồm cả chi phí vật liệu, nhân công, máy móc và các chi phí khác.
– Quản lý chi phí: Theo dõi và kiểm soát chi phí thực tế so với dự toán để đảm bảo dự án không vượt quá ngân sách.
| Hạch toán kế toán theo từng dự án |
– Ghi nhận chi phí và doanh thu theo từng dự án: Phân loại chi phí và doanh thu theo từng dự án để xác định hiệu quả kinh tế của từng công trình.
– Theo dõi công nợ: Quản lý công nợ phải thu, phải trả cho từng dự án, đảm bảo thu hồi nợ đúng hạn và thanh toán cho nhà thầu phụ, nhà cung cấp.
| Quản lý hợp đồng |
– Kiểm tra và theo dõi hợp đồng xây dựng: Đảm bảo các điều khoản trong hợp đồng được thực hiện đúng, bao gồm việc điều chỉnh giá, thanh toán theo tiến độ, và các điều kiện phạt vi phạm hợp đồng.
– Mã số hợp đồng: Quản lý các hợp đồng với mã số riêng để dễ dàng theo dõi và báo cáo.
| Theo dõi chi phí nguyên vật liệu theo định mức quy định |
– Bám sát vào bảng bóc tách chi phí để theo dõi việc đưa chi phí nguyên vật liệu vào công trình có tuân thủ theo định mức quy định. Việc này đòi hỏi sự cẩn trọng trong việc kiểm soát lượng nguyên vật liệu nhập vào và sử dụng cho từng công trình, đảm bảo rằng không có sự lãng phí hoặc sai lệch nào trong quá trình thực hiện.
| Lập và theo dõi bảng lương nhân công theo tiến độ thi công thực tế |
– Lập và theo dõi bảng lương nhân công dựa trên tiến độ thi công thực tế của từng dự án. Điều này bao gồm việc ghi nhận chính xác số giờ làm việc, các khoản phụ cấp và thưởng theo hợp đồng lao động. Việc lập bảng lương chính xác không chỉ giúp đảm bảo quyền lợi của người lao động mà còn hỗ trợ công tác quản lý chi phí nhân công trong toàn bộ dự án.
| Quản lý chi phí máy móc và nhân công máy theo từng công trình quản lý |
– Theo dõi chi phí liên quan đến máy móc và nhân công vận hành máy theo từng công trình. Điều này bao gồm việc kiểm tra và ghi nhận chi phí thuê máy móc, bảo dưỡng, cũng như chi phí liên quan đến nhân công điều khiển máy. Mục tiêu là đảm bảo rằng tất cả các chi phí này được tính toán và phân bổ đúng cho từng dự án.
| Tập hợp, phân bổ chi phí và tính giá thành từng công trình |
– 01 nhiệm vụ quan trọng của kế toán xây dựng là tập hợp và phân bổ chi phí, từ đó tính ra giá thành của từng công trình hoặc hạng mục công trình. Quá trình này bao gồm việc tổng hợp tất cả các chi phí nguyên vật liệu, nhân công, máy móc, và các chi phí khác liên quan, sau đó phân bổ chúng một cách hợp lý để xác định giá thành cuối cùng của công trình.
| Lập báo cáo thuế tháng, quý và báo cáo tài chính – quyết toán cuối năm |
– Có trách nhiệm lập các báo cáo thuế hàng tháng, hàng quý, và báo cáo tài chính cuối năm. Các báo cáo này bao gồm việc kê khai thuế GTGT, thuế TNDN, thuế TNCN, và các loại thuế khác liên quan.
– Lập BCTC định kỳ, bao gồm báo cáo kết quả kinh doanh, bảng cân đối kế toán và lưu chuyển tiền tệ cho từng dự án hoặc toàn công ty.
– Thực hiện việc quyết toán chi phí xây dựng sau khi công trình hoàn thành, đảm bảo tất cả chi phí phát sinh đều được ghi nhận và quyết toán chính xác.
→ Đồng thời, kế toán cũng phải đảm bảo rằng tất cả các báo cáo này được nộp đúng hạn và tuân thủ các quy định pháp luật.
| Lập báo cáo tài chính nội bộ phục vụ quản lý |
– Ngoài các báo cáo thuế chính thức, kế toán cũng cần lập các báo cáo tài chính nội bộ để phục vụ yêu cầu quản lý của cấp trên. Các báo cáo này có thể bao gồm tình hình tài chính của từng dự án, dòng tiền, chi phí và lợi nhuận dự án, giúp ban lãnh đạo có cái nhìn toàn diện và đưa ra các quyết định chiến lược kịp thời.
| Sắp xếp và lưu trữ hồ sơ, chứng từ khoa học |
– Kế toán xây dựng cần sắp xếp và lưu trữ hồ sơ, hóa đơn, chứng từ một cách khoa học và dễ tìm. Việc lưu trữ chính xác và có hệ thống các tài liệu này không chỉ giúp cho quá trình quyết toán, kiểm toán diễn ra thuận lợi mà còn phục vụ cho việc tra cứu thông tin khi cần thiết.
| Xử lý các công việc khác liên quan |
– Ngoài các nhiệm vụ chính, kế toán xây dựng cũng phải xử lý các công việc khác liên quan đến tài chính và kế toán theo yêu cầu của cấp trên. Điều này có thể bao gồm việc giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện dự án hoặc hỗ trợ các bộ phận khác trong doanh nghiệp.
| Giải trình số liệu với cơ quan thuế khi có thanh tra, quyết toán |
– Khả năng giải trình số liệu với cơ quan thuế khi có yêu cầu thanh tra, quyết toán. Đây là một trong những nhiệm vụ đòi hỏi sự chính xác, trung thực và khả năng phân tích số liệu tốt, giúp bảo vệ lợi ích của doanh nghiệp trong các tình huống pháp lý.
3. Các thách thức trong công việc kế toán xây dựng công trình
📌 Quy định pháp luật phức tạp: Ngành xây dựng phải tuân thủ nhiều quy định pháp luật khác nhau, từ quy định về an toàn lao động, bảo vệ môi trường đến các quy định về kế toán, thuế. Việc cập nhật và tuân thủ các quy định này là một thách thức lớn đối với kế toán xây dựng.
📌 Biến động giá nguyên vật liệu: Giá cả vật liệu xây dựng thường biến động, gây khó khăn trong việc lập dự toán và kiểm soát chi phí.
📌 Quản lý chi phí phát sinh: Các chi phí phát sinh ngoài dự kiến, như thay đổi thiết kế, chi phí do chậm tiến độ hoặc điều kiện thời tiết xấu, làm cho việc theo dõi và quản lý chi phí trở nên phức tạp.
📌 Phân bổ chi phí: Việc phân bổ chính xác chi phí cho từng dự án là một thách thức, đặc biệt khi công ty tham gia nhiều dự án cùng lúc. Điều này đòi hỏi hệ thống kế toán phải được thiết kế để theo dõi từng khoản mục chi phí cụ thể theo từng dự án.
📌 Ghi nhận doanh thu: Ghi nhận doanh thu theo tiến độ hoặc theo giai đoạn hoàn thành là một nhiệm vụ phức tạp, đòi hỏi sự chính xác cao và phải tuân thủ đúng quy định về kế toán doanh thu
📌 Đa dạng hợp đồng: Công ty xây dựng thường phải quản lý nhiều loại hợp đồng khác nhau, từ hợp đồng thi công, cung cấp vật liệu đến hợp đồng thầu phụ. Việc theo dõi và quản lý các điều khoản hợp đồng, đảm bảo tính hợp lệ của các khoản chi, và xác định các điều chỉnh cần thiết là một thách thức lớn.
📌 Điều chỉnh hợp đồng: Thường xuyên phải điều chỉnh hợp đồng để phù hợp với thay đổi trong quá trình thi công, yêu cầu kế toán phải linh hoạt và chính xác trong việc hạch toán và báo cáo.
📌 Theo dõi tài sản di động: Các thiết bị xây dựng thường được di chuyển từ công trình này sang công trình khác, khiến việc theo dõi, bảo dưỡng và khấu hao tài sản trở nên khó khăn.
📌 Định giá tài sản: Việc định giá lại tài sản cố định, đặc biệt là máy móc thiết bị đã qua sử dụng, đòi hỏi sự chính xác và am hiểu về thị trường.
📌 Kiểm toán và thanh tra: Công ty xây dựng thường xuyên phải đối mặt với các cuộc kiểm toán và thanh tra từ các cơ quan nhà nước, đòi hỏi kế toán phải chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và chính xác.
📌 Dòng tiền không đều đặn: Dòng tiền trong ngành xây dựng thường không ổn định do phụ thuộc vào tiến độ thi công và thanh toán từ khách hàng. Việc đảm bảo dòng tiền luôn đủ để duy trì hoạt động của công ty là một thách thức lớn.
📌 Chi phí tạm ứng và bảo lãnh: Quản lý các khoản tạm ứng và bảo lãnh thực hiện hợp đồng yêu cầu kế toán phải theo dõi sát sao và đảm bảo các khoản này được sử dụng đúng mục đích.
📌 Thuế phức tạp: Ngành xây dựng liên quan đến nhiều loại thuế như VAT, CIT, PIT và các loại thuế liên quan đến tài sản, khiến việc kê khai và nộp thuế trở nên phức tạp.
📌 Hoàn thuế VAT: Việc theo dõi và lập hồ sơ hoàn thuế VAT cho các dự án xây dựng có thể gặp nhiều khó khăn, đặc biệt khi hồ sơ bị thiếu hoặc không chính xác.
📌 Thay đổi tiến độ: Các dự án xây dựng thường gặp phải tình trạng thay đổi tiến độ do nhiều yếu tố như thời tiết, thay đổi thiết kế hoặc yêu cầu từ chủ đầu tư. Điều này gây khó khăn trong việc quản lý chi phí và ghi nhận doanh thu kịp thời.
📌 Tính đặc thù của phần mềm kế toán: Các công ty xây dựng cần phần mềm kế toán có khả năng theo dõi và quản lý chi phí theo từng dự án, từng hợp đồng, và từng giai đoạn. Tuy nhiên, không phải phần mềm nào cũng đáp ứng được đầy đủ nhu cầu này, khiến việc triển khai và sử dụng phần mềm kế toán trở nên phức tạp.
4. Mô tả công việc kế toán xây dựng từng vị trí – lương kế toán xây dựng
Các yếu tố ảnh hưởng đến mức lương kế toán xây dựng:
– Kinh nghiệm làm việc: Mức lương thường tăng lên theo số năm kinh nghiệm và cấp độ trách nhiệm trong công việc.
– Quy mô công ty: Công ty lớn, có nhiều dự án lớn thường trả lương cao hơn so với các công ty xây dựng nhỏ và vừa.
– Địa điểm làm việc: Ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, mức lương thường cao hơn so với các khu vực tỉnh lẻ.
– Chứng chỉ và trình độ: Những kế toán có chứng chỉ chuyên môn như CPA (Certified Public Accountant) hoặc ACCA (Association of Chartered Certified Accountants) thường có mức lương cao hơn.
Trên đây là chia sẻ Kế Toán Việt Hưng về mô tả công việc kế toán xây dựng công trình thực tế. Tuy nhiên để hiểu rõ thực sự bản chất, cách hạch toán của kế toán xây dựng – xây lắp. Trung tâm đã xây dựng bộ giáo trình học kế toán xây dựng thực tế nhằm phục vụ cho người làm kế toán giải quyết được các vướng mắc thường gặp trong quá trình làm việc. Kiến thức là vô tận –học bao nhiêu cũng thiếu hãy tham gia khóa học kế toán xây dựng – chúng tôi luôn sẵn sàng truyền đạt kinh nghiệm đồng hành cùng các ban.