Hướng dẫn cách hạch toán hàng hóa bị trả lại

Trong quan hệ bán sản phẩm, hàng hóa theo thỏa thuận giữa doanh nghiệp với khách hàng không phải lúc nào cũng diễn ra suôn sẻ mà có thể sẽ xuất hiện tình huống sản phẩm, hàng hóa bị trả lại từ phía khách hàng của doanh nghiệp. Khi xả ra trường hợp đó, cách hạch toán hàng hoá bị trả lại như thế nào? Kế Toán Việt Hưng sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!

Hàng bán bị trả lại thường do các nguyên nhân: Vi phạm cam kết, vi phạm hợp đồng kinh tế, hàng bị kém, mất phẩm chất, không đúng chủng loại, quy cách.

Hàng bán bị trả lại nằm trong số các khoản giảm trừ doanh thu của doanh nghiệp. Tùy theo chế độ kế toán mà doanh nghiệp sử dụng để có cách hạch toán khác nhau. Tuy nhiên, dù doanh nghiệp thực hiện theo chế độ kế toán nào thì việc điều chỉnh giá trị hàng bán bị trả lại cũng như các khoản giảm trừ doanh thu được thực hiện như sau:

– Hàng bán bị trả lại phát sinh cùng kỳ tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa dịch vụ được điều chỉnh giảm doanh thu của kỳ phát sinh;

– Trường hợp sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã tiêu thụ từ các kỳ trước, đến kỳ sau mới phát sinh hàng bán bị trả lại thì doanh nghiệp được ghi giảm doanh thu theo nguyên tắc:

+ Nếu sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã tiêu thụ từ các kỳ trước, đến kỳ sau bị trả lại nhưng phát sinh trước thời điểm phát hành Báo cáo tài chính, kế toán phải coi đây là một sự kiện cần điều chỉnh phát sinh sau ngày lập Bảng cân đối kế toán và ghi giảm doanh thu trên Báo cáo tài chính của kỳ lập báo cáo (kỳ trước).

+ Trường hợp sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ bị trả lại sau thời điểm phát hành Báo cáo tài chính thì doanh nghiệp ghi giảm doanh thu của kỳ phát sinh (kỳ sau).

Trong phạm vi bài viết này chúng ta sẽ đi tìm hiểu cách hạch toán hàng hóa bị trả lại.

Theo chế độ kế toán thông tư 200/2014/TT-BTC: Kế toán sử dụng tài khoản 5212 để phản ánh doanh thu của hàng hóa bị người mua trả lại trong kỳ. Tài khoản này không phản ánh các khoản thuế được giảm trừ vào doanh thu như thuế GTGT đầu ra phải nộp tính theo phương pháp trực tiếp. Tài khoản 5212 không có số dư cuối kỳ.

Theo chế độ kế toán thông tư 133/2016/TT-BTC: Kế toán sử dụng tài khoản 511 để phản ánh doanh thu của hàng hóa bị người mua trả lại trong kỳ và tài khoản 511 không có số dư cuối kỳ.

Phương pháp cách hạch toán hàng hóa bị trả lại

1. Bên bán – bên bị trả lại hàng.

a. Khi bán hàng cách hạch toán hàng hóa bị trả lại

b. Khi doanh nghiệp nhận lại hàng hóa bị trả lại

– Nhập kho – giảm giá vốn hàng bán.

Nợ TK 156 – Hàng hóa

Có TK 632 – Giá vốn hàng bán.

– Thanh toán với người mua hàng về số tiền của hàng bán bị trả lại:

– Các chi phí phát sinh liên quan đến cách hạch toán hàng hoá bị trả lại (nếu có), ghi:

Nợ TK 641 – Chi phí bán hàng (Nếu theo thông tư 200)

Nợ TK 642 – Chi phí bán hang (Nếu theo thông tư 133)

Có các TK 111, 112,…

c. Nếu theo thông tư 200 thì cuối kỳ kế toán, kết chuyển tổng số giảm trừ doanh thu phát sinh trong kỳ từ tài khoản 5212 sang tài khoản 511 – “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ”, cách hạch toán hàng hóa bị trả lại ghi:

Nợ TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

Có TK 521 – Các khoản giảm trừ doanh thu.

2. Bên mua – bên trả lại hàng.

a. Khi mua hàng – Ghi tăng giá trị hàng hóa, tài sản

Nợ 152, 153, 156, 211 – Giá chưa thuế của hàng hóa đã mua.

Nợ 1331 – Thuế GTGT được khấu trừ (nếu có)

    Có 111, 112, 331 – Tổng giá thanh toán

b. Khi trả lại hàng – Ghi giảm giá trị hàng hóa trả lại

Nợ 111, 112, 331 – Tổng giá trị hàng hóa trả lại

    Có 152, 153, 156, 211 – Giá chưa thuế của hàng hóa trả lại

    Có 1331 – giảm thuế GTGT được khấu trừ (nếu có)

Ví dụ:

Ngày 06/04/2022, công ty A bán cho công ty B một số vòng bi với giá bán là 11.000.000 đồng (đã bao gồm VAT 10%) và đã thanh toán bằng tiền mặt, biết giá vốn của số vòng bi này là 7.000.000 đồng.

Ngày 07/04/2022, do số vòng bi này không đúng quy cách đã đặt hàng nên công ty B trả lại toàn bộ số vòng bi này cho công ty A kèm theo hóa đơn trả lại hàng và công ty A đã trả lại toàn bộ bằng tiền mặt cho công ty B, biết rằng công ty A và B hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên và doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ.

Theo chế độ kế toán thông tư 200/2014/TT-BTC

1. Hạch toán tại công ty A.

a. Ngày 06/04/2022: Khi bán hàng cho công ty B

– Phản ánh doanh thu

Nợ 111: 11.000.000

Có 511: 10.000.000

Có 3331: 1.000.000

– Ghi nhận giá vốn.

Nợ 632: 7.000.000

Có 156: 7.000.000

b. Ngày 07/04/2022: Khi nhận hàng kèm theo hóa đơn trả lại hàng của công ty B

– Phản ánh giá vốn:

Nợ TK 156: 7.000.000

Có TK 632: 7.000.000

– Phản ánh khoản giảm trừ doanh thu.

Nợ TK 5212: 10.000.000

Nợ TK 33311: 1.000.000

Có TK 111:11.000.000

– Cuối kỳ kết chuyển số giảm trừ doanh thu sang tài khoản 511

Nợ TK 511:10.000.000

Có TK 5212: 10.000.000

2. Hạch toán tại công ty B.

a. Ngày 06/04/2022: Khi mua hàng tại công ty A

– Phản ánh giá trị hàng hóa nhập kho.

Nợ 156: 10.000.000

Nợ 1331: 1.000.000

Có 111: 11.000.000

b. Ngày 07/04/2022: Khi trả lại hàng đã mua cho công ty A

– Phản ánh giá trị hàng hóa trả lại cho nhà cung cấp

Nợ 111: 11.000.000

Có 156: 10.000.000

Có 1331: 1.000.000

Theo chế độ kế toán thông tư 133/2016/TT-BTC

1. Hạch toán tại công ty A: Tương tự như thông tư 200 chỉ khác bút toán giảm trừ doanh thu:

Nợ TK 511: 10.000.000

Nợ TK 33311: 1.000.000

Có TK 111: 11.000.000

2. Hạch toán tại công ty B:

a. Ngày 06/04/2022: Khi mua hàng tại công ty A

– Phản ánh giá trị hàng hóa nhập kho.

Nợ 156: 10.000.000

Nợ 1331: 1.000.000

Có 111: 11.000.000

b. Ngày 07/04/2022: Khi trả lại hàng đã mua cho công ty A

– Phản ánh giá trị hàng hóa trả lại cho nhà cung cấp

Nợ 111: 11.000.000

Có 156: 10.000.000

Có 1331: 1.000.000

Tuỳ loại hình doanh nghiệp và tuỳ từng trường hợp mà cách hạch toán hàng hoá bị trả lại sẽ khác nhau. Do đó, kế toán viên cần nắm rõ cách hạch toán theo từng trường hợp để xử lý nghiệp vụ kế toán tại doanh nghiệp 1 cách thành thạo nhất. Bạn cũng có thể truy cập fanpage của chúng tôi để tìm hiểu thêm nhiều hơn những thông tin nghiệp vụ quan trọng.